Siam
menjajah Kedah dengan tipu daya
PERANG KEDAH-SIAM
Perang Kedah - Siam meletus sewaktu pemerintahan
Sultan Ahmad Tajuddin Halim Shah II pada kurun ke-19. Armada Siam pada waktu
itu belayar ke Kuala Kedah dengan menipu
untuk Kedah membantu tentera Siam mendapatkan bekalan makanan bagi
menghadapi serangan tentera Burma yang
sedang memerangi Siam.
Orang-orang Kedah yang baik hati tidak mengetahui tujuan sebenar lawatan tentera Siam tersebut dan
menyambut kedatangan armada Siam itu dengan meriah.
Sesudah berlabuh di Kedah, tentera Siam melancarkan serangan mengejut yang
seterusnya melumpuhkan Kedah. Seramai 1,000 rakyat Kedah telah dijadikan tawanan perang dan dihantar sebagai
buruh paksa ke Bangkok.
Sultan Kedah terpaksa berundur ke Prai sebelum melarikan
diri ke Pulau Pinang dan diberikan perlindungan oleh kerajaan negeri-negeri
Selat yang ditadbir British ( British sebenarnya terdahulu memang telah
mempunyai kerjasama erat dan baik dengan Siam dalam usaha British untuk
menguasai Semenanjung Tanah Melayu secara beransur ansur sepenuhnya. British
juga licik melaksana dasar pecah dan perintah dengan membahagikan banyak negeri negeri Melayu ( sekarang Pattani, Songkla, Naratiwat, Yala, Satun ) yang terletak antara Segenting Kra dengan sempadan utara Negeri Perlis, Kedah, Perak, Kelantan kepada Siam dalam perjanjian
Siam 1909 tanpa persetujuan dan tanpa kerelaan Raja Raja Melayu. Pecah dan perintah juga dilaksana
dengan mengimport banyak pekerja dari negeri India dan Negeri China ). Kedah telah secara rasmi dijadikan jajahan
takluk Siam pada tahun 1821 dan menerima pentadbiran secara langsung dari
Bangkok.
( Lihat :
Penjajahan ini meletuskan beberapa siri gerakan
pembebasan anjuran bangsawan-bangsawan Kedah. Serangan pertama dilancarkan pada
tahun 1826 tetapi berjaya dipatahkan Siam dengan
bantuan British.
Tengku Kudin melancarkan serangan lagi pada
tahun 1831 dan berjaya mengalahkan Siam.
Namun kemenangan ini tidak kekal dan
pasukan Tengku Kudin terpaksa berundur
apabila Siam melakukan serang balas dan mengambil semula kota Kuala Kedah.
Walaupun mengalami kekalahan yang berpanjangan dan sekatan daripada pihak British yang bersekongkol dengan Siam, ini tidak
langsung mematahkan semangat juang
Melayu Kedah.
Pada tahun 1839, setelah menyusun strategi peperangan
yang mantap, angkatan Kedah menyerang balas dan berhasil mengusir Siam dari
Kedah dan seterusnya membebaskan Pattani
serta Songkhla dari penguasaan Siam.
Kekalahan yang memalukan ini telah menconteng arang di
wajah pemerintah Siam dan satu angkatan peperangan yang besar dengan
persenjataan moden dan dibantu pihak
British telah dikerahkan ke Kedah. Akhirnya, Kedah telah jatuh ke tangan
Siam kembali dan ditukar namanya kepada Syburi.
Sultan Ahmad Tajuddin yang tidak rela negerinya
mengalami nasib yang sama seperti Pattani yang telah dihapus kesultanannya, telah mencuba memperbaiki hubungannya
dengan Raja Siam melalui beberapa siri perbincangan diplomatik.
Pada tahun 1842, takhta Sultan Kedah telah
dikembalikan oleh Raja Siam kepada baginda Sultan Kedah dan kesultanan Kedah
kekal sehingga hari ini sebagai sebuah institusi kesultanan yang diiktiraf oleh
kerajaan Malaysia.
Catatan sejarah ini menunjukkan orang-orang Melayu
Kedah mempunyai semangat juang yang sangat tinggi. Jika pihak Siam tidak dibantu oleh British, berkemungkinan besar
Siam tidak dengan sesenang itu dapat menjarah bumi Kedah yang berdaulat.
(
Kenapa British membantu Siam memerangi Kedah kerana Sultan Kedah telah berbaik
dan meminta bantuan British sebelum itu? Ini jelas menunjukkan sikap talam dua
muka pihak British dalam usaha mereka mendapatkan sepenuh penguasaan kepada
Semenanjung Tanah Melayu! )
Perjuangan menentang penjajahan ini telah dipandang
tinggi oleh seorang pegawai tentera laut British, Kapten Sherard Osborn yang menyatakan:
'Seperti anjing, orang-orang
tempatan di pesisir Semenanjung India menjilat tangan yang mendera mereka;
tetapi tidak untuk orang Melayu; dan kita orang-orang Inggeris harus menjadi bangsa
yang pertama memberi penghormatan
kepada sebuah bangsa yang tidak sewenang-wenangnya tunduk kepada penjajahan dan
penindasan'.
KESIMPULAN
Bermula dari kurun ke-16
Masihi, kerajaan-kerajaan Melayu telah secara sedikit demi sedikit dijajah oleh
kuasa-kuasa luar seperti Belanda, Sepanyol, British dan juga kuasa serantau,
Siam.
Biarpun dijajah dan tanahair
mereka dijarah, sejarah telah mencatatkan bahawa bangsa rumpun Melayu ini tidak
dengan mudah menyerah tanpa sebarang penentangan. Kisah 'empat perang' yang
dibincangkan ini iaitu, Perang Kedah-Siam, Perang Menteng, Perang Kastilla dan
Perang Gowa telah membuktikan bahawa orang-orang Melayu telah memberikan
penentangan yang kuat dengan semangat juang dan jati diri yang tinggi dalam
mempertahankan tanahair mereka daripada penjajahan.
Kesultanan Brunei yang masih
wujud sehingga kini adalah peninggalan warisan Melayu yang boleh dibanggakan di
Nusantara - walaupun telah secara sementara dijajah Sepanyol, kerajaan ini
terus kekal sehingga kini sebagai sebuah negara Melayu Islam berdaulat yang
merdeka.
Maka, orang-orang Melayu
harus melihat sejarah episod penjajahan ini bukan sebagai suatu alasan untuk
menjadi layu, tetapi sebagai suatu semangat bagi membina jati diri untuk
berusaha maju ke hadapan dalam membina negara-negara rumpun Melayu yang telah
merdeka, tidak kira di Malaysia, Brunei ataupun Indonesia.
Mohd Hazmi Mohd Rusli (Ph.D)
ialah seorang pensyarah kanan di Fakulti Syariah dan Undang-undang, Universiti
Sains Islam Malaysia dan seorang felo bersekutu di Institut Oseanografi dan
Sekitaran, Universiti Malaysia Terengganu
Sedikit kata:
Orang-orang Melayu adalah
pelayar ulung yang telah mengembangkan pengaruh mereka di Nusantara menerusi
beberapa empayar maritim yangpernah mereka terajui.
Kedatangan penjajah Barat
bermula dari kurun ke-16 telah secara perlahan menghakis kegemilangan
kerajaan-kerajaan Melayu ini sehingga akhirnya seluruh dunia Melayu terjajah.
Walaupun ditindas dan
dijajah beratus tahun lamanya, sejarah telah membuktikan bahawa orang-orang
Melayu mempunyai semangat kebangsaan dan jati diri yang tinggi untuk menentang
penjajah.
Artikel Dr Mohd Hazmi
memberi fokus kepada antara empat peperangan menentang penjajahan yang terbesar
dalam sejarah Nusantara iaitu Perang Kedah-Siam (di Tanah Melayu), Perang
Kastilla (di Borneo), Perang Menteng (di Sumatera) dan Perang Gowa (di
Sulawesi).
..
No comments:
Post a Comment
Note: only a member of this blog may post a comment.