1.1 UJIAN HAD MIKROORGANISMA
Produk-produk yang akan dipasarkan
kepada pengguna perlu bersih dan selamat untuk digunakan. Salah satu pencemaran
yang perlu dititik beratkan adalah pencemaran oleh mikroorganisma.
Mikroorganisma merupakan hidupan yang hidup di persekitaran kita, mikroorganisma
juga tidak kelihatan pada mata kasar. Pencemaran mikroorganisma di dalam
sesuatu produk boleh menyebabkan penyakit kepada pengguna, dan juga boleh
merosakkan dan menyebabkan produk tersebut tidak tahan lama. Justeru itu, dalam
memantau pencemaran mikroorganisma pada sesuatu produk, ujian had
mikroorganisma akan dilaksanakan. Melalui ujian had mikroorganisma, tahap dan
kandungan mikroorganisma dalam sesuatu produk boleh diukur. Ujian ini boleh
dilakukan terhadap bahan mentah, sampel ketika pemprosesan dan produk akhir.
Dengan itu, peringkat dan punca pencemaran oleh mikroorganisma boleh
dikenalpasti dan seterusnya melaksanakan tindakan pencegahan.
1.2 UJIAN LOGAM BERAT
Ungkapan logam berat merujuk
kepada unsur-unsur kimia logam yang secara relatifnya berketumpatan tinggi dan
pada tahap kepekatan tertentu menjadi beracun. Logam berat dikategorikan di
bawah logam toksik, iaitu logam yang sama ada dalam bentuk individu atau
sebatian yang boleh memberikan kesan negatif terhadap kesihatan awam. Antara yang
sering diketengahkan adalah plumbum (Pb), raksa (Hg), kromium (Cr), dan kadmium
(Cd). Terdapat juga unsur-unsur separa-logam yang termasuk dalam kategori ini
seperti arsenik (As) dan selenium (Se).
Logam berat wujud secara
semulajadi dalam bahan induk atau batuan yang membentuk tanah. Proses luluhawa
batuan akan membebaskan logam-logam ini dalam bentuk ion atau sebatian dan akan
berada bersama-sama partikel tanah yang terbentuk. Dalam bentuk larutan air
tanah, logam-logam ini akan diserap oleh tumbuh-tumbuhan bersama-sama dengan
nutrien dalam tanah, dan akan memasuki sistem rantaian pemakanan manusia
melalui air minuman dan makanan (tumbuh-tumbuhan dan haiwan). Pengambilan
logam-logam ini secara berterusan dalam jangkamasa yang lama boleh mengakibatkan
biotumpukan (bioaccumulation).
Logam berat telah digunakan sejak
berkurun lamanya dalam pelbagai cara. Contohnya, plumbum (Pb) telah digunakan
dalam batang paip dan petrol, plumbum arsenat pula pernah digunakan sebagai
racun serangga di kebun-kebun tanaman. Lebih menakjubkan, kaum Roman
menggunakan plumbum sebagai bahan tambahan untuk menyedapkan rasa wine
sementara raksa (Hg) pula digunakan dalam bentuk krim untuk mengurangkan rasa
sakit kepada bayi semasa tumbuh gigi.
Pada tahap kepekatan rendah atau
surihan, kebanyakan elemen logam berat amat penting untuk kehidupan manusia,
haiwan dan tumbuh-tumbuhan. Kuprum (Cu), Se dan zink (Zn) adalah perlu untuk
mengekalkan metabolisma tubuh manusia. Sebahagian besar logam transisi pula
merupakan elemen penting pemakanan tumbuhan tetapi ianya hanya diperlukan pada
kadar yang rendah. Pada tahap tinggi ianya membahayakan kesihatan manusia jika
dijadikan bahan makanan. Tumbuhan boleh menyerap logam berat pada kadar
tertentu mengikut kepekatan yang wujud dalam tanah. Daripada beberapa analisis
yang dijalankan di FRIM, tahap kepekatan logam berat dalam sampel tumbuhan yang
ditanam di kawasan bekas lombong boleh meningkat sehingga sepuluh kali
berbanding tumbuhan yang ditanam di kawasan lain.
Pendedahan kepada logam berat telah
dikaitkan dengan perencatan tumbesaran, pelbagai jenis kanser, kerosakan buah
pinggang dan pada tahap pendedahan yang terlalu tinggi boleh membawa maut.
1.3 UJIAN SITOTOKSISITI
Toksikologi adalah satu kajian
yang mengesan tahap bahaya sesuatu agen kimia terhadap sistem biologi.
Pengumpulan dan biomagnifikasi agen toksik terjadi apabila berlakunya
penyerapan melebihi kebolehupayaan badan untuk menghapuskan sebatian
xenobiotik. Agen toksik biasanya bergantung kepada dos – di mana sesuatu dos
mungkin tidak memberikan sebarang kesan atau mempunyai kesan terapeutik, kesan
toksik dan/ataupun berkebolehan untuk memberi kesan membunuh. Keberkesanan dan
tahap ketoksikan juga berbeza mengikut molekul, jenis sel dan organ yang
terlibat dan juga tahap kerintangan badan. Sel kultur telah digunakan secara
meluas sebagai satu alternatif bagi mengurangkan penggunaan haiwan di dalam
kajian dan penilaian toksikologi.
Di FRIM, ujian saringan ke atas
tumbuhan ubatan dilakukan secara in
vitro dengan menggunakan sel manusia untuk melihat kesan
sitotoksisiti. Analisis sitotoksisiti melibatkan pengukuran sesuatu agen kimia
atau apa jua bahan yang berkebolehan untuk merosakkan atau/dan membunuh sesuatu
jenis sel. Ia dapat membantu mengenalpasti substans yang toksik terhadap sel
dan secara tidak langsung ini dapat mengurangkan bilangan penggunaan haiwan di
dalam kajian toksikologi. Walaubagaimanapun, perlu diingat bahawa tahap
keselamatan produk ini hanya diuji ke atas 2 jenis sel sahaja iaitu sel VERO
(sel dari buah pinggang normal) dan sel WRL-68 (sel dari hati normal). Analisis
tahap keselamatan toksisiti secara in
vitro ini tidaklah menggambarkan secara keseluruhan interaksi
kompleks yang berlaku di dalam tubuh badan manusia.
2.1 ANALISIS MINYAK PATI
Minyak pati dikategorikan sebagai
metabolit sekunder yang diperolehi daripada tumbuhan. Ia adalah ekstrak yang
boleh meruap dan menyumbang kepada bau dan rasa. Produk yang berasaskan
minyak pati untuk kegunaan aromaterapi, pewangi dan perasa perlulah menggunakan
ramuan minyak pati yang bermutu dan tulen supaya ianya selamat digunakan dan
memenuhi spesifikasi antarabangsa yang ditetapkan.
Profil minyak pati dan kandungan
kimia dapat ditentukan dengan menggunakan analisis kromatografi gas.
Pengecaman komponen-komponen kimia pula boleh dilakukan melalui analisis
kromatografi gas/spektrometri jisim iaitu melalui perbandingan dengan
komponen-komponen daripada pangkalan data peralatan, kajian terdahulu serta
perbandingan dengan sampel tulen. Perbezaan komponen kimia yang terkandung
dalam sesuatu minyak pati dipengaruhi oleh faktor persekitaran, lokasi
geografi, musim tuaian, kematangan usia tumbuhan dan tahap kitar hidup
tumbuhan. Selain daripada itu, gabungan kaedah headspace-solid phase micorextraction (HS-SPME)
dan kromatografi gas/ jisim spektrometri (GC/MS) boleh digunakan untuk mengesan
kewujudan komponen-komponen kimia minyak pati yang digunakan serta sebarang
ketidaktulenan pada bahan mentah ataupun produk supaya produk atau ramuan
minyak pati yang digunakan adalah bersih dan selamat.
HS-SPME adalah satu kaedah
yang non-destructive dan non-invasive untuk
menenalpasti komponen-komponen kimia di dalam sampel yang meruap dan
semi-meruap. Ia adalah teknik yang tidak menggunakan pelarut (solvent-free), dapat
menyediakan sampel dengan kos yang rendah, operasi alat yang mudah dan tambahan
pula ia adalah alat yang sensitif dan selective.
Memandangkan suhu yang rendah juga boleh digunakan dalam ujikaji menggunakan
alat ini, SPME dapat memberikan gambaran profil yang lebih baik dan pengenalpastian
komponen kimia yang mempunyai takat didih yang rendah.
2.2 ANALISIS NUTRISI
Label fakta nutrisi (turut
dikenali sebagai panel informasi nutrisi, dan beberapa variasi lain) adalah
diperlukan di atas kebanyakan makanan pra-pembungkusan in Amerika Syarikat,
United Kingdom dan negara lain. Akta Perlabelan Nutrisi, dimulakan oleh
Kementerian Kesihatan Malaysia pada 2003, menyatakan bahawa pembuat dan
pengimport makanan diwajibkan untuk menyertakan senarai spesifik ‘fakta-fakta
nutrisi’ di atas label-label produk dalam format yang ditentukan. Bermula
September 15, 2005 semua, kecuali segelintir produk makanan, perlu meletakkan
label fakta nutrisi di atas produk-produk pengguna.
Perlabelan nutrisi untuk makanan
adalah salah satu strategi yang digunakan untuk membantu pengguna-pengguna ke
arah menjalankan pemakanan yang sihat. Objektif utama pelabelan nutrisi adalah
untuk menjelaskan kandungan nutrisi dalam sesuatu produk secara fakta dan
informatif. Ia adalah bertujuan untuk menyediakan suatu kaedah untuk
menyampaikan maklumat tentang kandungan nutrien pada label tersebut, oleh itu
membantu pengguna untuk membuat pilihan yang betul apabila merancang pemakanan
harian mereka.
3.1 UJIAN ANTI-DIABETIK
Diabetes mellitus ialah sejenis
penyakit kronik yang dikaitkan dengan gangguan metabolisma karbohidrat.
Gangguan ini mengakibatkan peningkatan aras glukosa darah. Diabetes mellitus
jenis 1 berlaku dimana glukosa tidak dapat digunakan sepenuhnya oleh sel-sel
badan kerana penghasilan hormon insulin yang tidak mencukupi. Diabetes mellitus
jenis 2 pula berlaku akibat masalah kekurangan insulin dan/atau sistem badan
yang kurang sensitif terhadap insulin yang mana ianya merangkumi 90-95%
daripada pesakit diabetes. Pesakit diabetes mellitus jenis 1 bergantung
sepenuhnya kepada suntikan hormon insulin untuk membantu merendahkan aras
glukosa darah. Manakala pesakit diabetes mellitus jenis 2 mengawal aras glukosa
darah mereka dengan kaedah pengawalan pemakanan, melakukan senaman, penurunan
berat badan dan mengambilan agen hipoglisemik oral.
Salah satu mekanisma yang
digunakan untuk mengawal aras gula darah adalah agen yang dapat meningkatkan
pengeluaran hormon insulin. Dengan menggunakan sel beta yang berasal daripada pankreas
(organ yang terlibat dalam pengeluaran insulin), keupayaan ekstrak tumbuhan
untuk meningkatkan rembesan insulin ini dapat ditentukan secara in vitro. Kaedah ini juga
membolehkan penyaringan dapat dijalankan dengan lebih banyak dan cepat.
3.2 UJIAN ANTI-MIKROB
Kontaminasi mikrob-mikrob pencemar
dan proses pengoksidaan merupakan antara proses utama yang dikenalpasti peyebab
kerosakan pada formulasi / produk. Pengawet lazimnya digunakan untuk
memanjangkan jangka hayat simpanan produk melalui tindakannya samada merencat
atau meminimakan kontaminasi dan atau proses pengoksidaan. Secara tidak
langsung pengawet juga berperanan untuk melindungi pengguna daripada bahaya
kesihatan yang mungkin berlaku akibat penggunaan produk-produk yang tercemar.
Namun, kebimbangan mengenai bahaya kesihatan yang terhasil dari pengunaan bahan
pengawet kimia telah meningkatkan permintaan pengguna untuk penggunaan
berasaskan bahan-bahan yang bersumber semulajadi. Justeru analisis dijalankan
untuk menilai keberkesanan formulasi dalam merencat mikrob-mikrob pencemar yang
boleh merosakkan sekaligus bertindak sebagai swa-pengawet.
3.3 UJIAN ANTI-RADANG
Inflamasi dan immunomodulasi
merupakan dua fungsi utama tindakbalas imun manusia di mana tubuh akan
bertindakbalas terhadap sesuatu rangsangan (fizikal, kimia dan imun) dengan
cara mengaktivasikan sistem pertahanan tubuh yang pertama iaitu proses
inflamasi. Walaubagaimanapun proses inflamasi yang berterusan tanpa dikawal
akan menyebabkan keadaan kronik yang akhirnya boleh menyebabkan berlakunya
penyakit-penyakit yang dikaitkan dengan inflamasi seperti aterosklerosis,
arthritis, asma, diabetes, kanser, Alzheimer’s dan Parkinson. Non-steroidal
anti-inflammatory drug (NSAIDs) merupakan antara agen terapeutik yang luas
penggunaannya untuk merawat penyakit yang disebutkan. Walaupun penggunaan
agen ini amat berkesan tetapi tidak dapat dinafikan bahawa keberkesanannya
seringkali dikaitkan dengan implikasi kesan sampingan seperti ulser gastrointestinal.
Terdapat banyak herba yang digunakan secara turun temurun dalam perubatan
berkaitan penyakit inflamasi. Penggunaan herba dalam rawatan alternatif
ternyata memberikan satu impak di dalam perubatan konvensional. Oleh itu,
kajian yang lebih menyeluruh amat penting bagi mengkaji secara terperinci
mengenai keberkesanan sesuatu tumbuhan herba.
Kajian anti-inflamasi di Program Tumbuhan Ubatan merupakan sebahagian daripada kajian menyeluruh mengenai bioaktiviti di mana kajian yang dijalankan lebih menjurus kepada penyelidikan dan pembangunan sebatian semulajadi di dalam proses inflamasi dengan tujuan pencarian agen terapeutik yang berpotensi untuk dibangunkan. Antara penyelidikan yang dijalankan adalah meliputi penyaringan aktiviti tumbuhan ubatan terhadap proses inflamasi. Aktiviti ini merupakan salah satu langkah untuk pengesahan secara saintifik setiap tumbuhan ubatan dari segi perubatan secara tradisional. Selain itu, data saintifik yang telah dibangunkan amat berguna untuk digunakan dalam kajian lanjutan mekanisma sesuatu tindakbalas di dalam proses inflamasi.
Kajian anti-inflamasi di Program Tumbuhan Ubatan merupakan sebahagian daripada kajian menyeluruh mengenai bioaktiviti di mana kajian yang dijalankan lebih menjurus kepada penyelidikan dan pembangunan sebatian semulajadi di dalam proses inflamasi dengan tujuan pencarian agen terapeutik yang berpotensi untuk dibangunkan. Antara penyelidikan yang dijalankan adalah meliputi penyaringan aktiviti tumbuhan ubatan terhadap proses inflamasi. Aktiviti ini merupakan salah satu langkah untuk pengesahan secara saintifik setiap tumbuhan ubatan dari segi perubatan secara tradisional. Selain itu, data saintifik yang telah dibangunkan amat berguna untuk digunakan dalam kajian lanjutan mekanisma sesuatu tindakbalas di dalam proses inflamasi.
3.4 UJIAN BIOPESTISIDAL
Aktiviti repelensi telah menarik perhatian penyelidik disebabkan
oleh kegunaannya di dalam mengawal vektor nyamuk. Ia boleh memberi perlindungan
daripada gigitan serangga terutamanya serangga yang berkepentingan kesihatan
seperti nyamuk dan lalat. Repelensi didefinisikan sebagai suatu stimulasi kimia
dengan orientasi penjauhan daripada sumber atau pencegahan serangga daripada
menghampiri sumber.
3.5
ANALISIS ANTIOKSIDAN
Antioksidan merupakan fitokimia dan fitonutrien yang wujud
secara semulajadi dan boleh ditemui dengan banyaknya di dalam buah-buahan,
sayur-sayuran, bijirin, herba, kekacang dan juga rempah ratus. Ia adalah
sejenis bahan semulajadi yang mampu menghalang kerosakan oksidatif yang
diakibatkan oleh tindakan radikal bebas. Radikal bebas merupakan spesies
oksigen reaktif yang terhasil sebagai hasil sampingan semasa proses
metabolisma, proses fungsi selular dan juga tindakan biokimia. Spesies oksigen
reaktif ini akan mengaktifkan reaksi rantaian seterusnya akan berpropagasi
untuk menghasilkan radikal bebas. Radikal bebas boleh menyebabkan
kematian sel, mutasi, kerosakan enzim dan protein dan mampu merencat
sistem imunisasi yang mengakibatkan pelbagai penyakit kronik dan simptom penuaan.
Antioksidan mampu merencat penghasilan spesies oksigen reaktif
dan menghapuskan radikal bebas yang berlebihan juga dapat mengimbangkan tekanan
oksidatif yang berlaku di dalam badan kita.
.
No comments:
Post a Comment
Note: only a member of this blog may post a comment.